اختلال پانیک ( وحشت زدگی)
اختلال پانیک یا وحشتزدگی، نوعی اختلال اضطرابی است که با حملات ناگهانی ترس و وحشت شدید مشخص میشود. این حملات که میتوانند بدون دلیل و به طور ناگهانی رخ دهند، با علائم جسمی و روانی متعددی مانند تپش قلب، تنگی نفس، عرق کردن، و ترس از مرگ همراه هستند.
علائم اختلال پانیک:
- حملات ناگهانی و مکرر ترس و وحشت شدید
- علائم جسمی مانند تپش قلب، تنگی نفس، عرق کردن، لرزش، تهوع، و درد قفسه سینه
- ترس از دست دادن کنترل یا مرگ
- اجتناب از مکانها یا موقعیتهایی که احتمال بروز حمله پانیک در آنها وجود دارد
علاوه بر موارد ذکر شده، ممکن است فرد مبتلا به اختلال پانیک علائم دیگری مانند:
- احساس سرگیجه یا سبکی سر
- احساس خفگی
- درد شکم
- سردرد
- گرگرفتگی یا لرز
- بیحسی یا گزگز دست و پا
علل اختلال پانیک:
علت دقیق اختلال پانیک هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند، از جمله:
- ژنتیک: تحقیقات نشان داده است که سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال پانیک، خطر ابتلا به این اختلال را افزایش میدهد.
- عوامل محیطی: تجربیات آسیبزا مانند تصادف، زلزله، یا مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، میتوانند خطر ابتلا به اختلال پانیک را افزایش دهند.
- عدم تعادل شیمیایی در مغز: اختلال در تعادل مواد شیمیایی مغز، به ویژه سروتونین و نوراپینفرین، میتواند در بروز اختلال پانیک نقش داشته باشد.
تشخیص اختلال پانیک:
تشخیص اختلال پانیک توسط روانپزشک یا روانشناس انجام میشود. برای تشخیص این اختلال، متخصص به شرح حال بیمار گوش میدهد و معاینات لازم را انجام میدهد. همچنین ممکن است از پرسشنامههای روانشناسی برای ارزیابی اضطراب و ترس بیمار استفاده شود.
درمان اختلال پانیک:
اختلال پانیک با روشهای مختلفی قابل درمان است، از جمله:
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این روش درمانی به فرد کمک میکند تا افکار و باورهای منفی خود را که منجر به اضطراب و وحشت میشوند، شناسایی و تغییر دهد. CBT در درمان اختلال پانیک بسیار موثر است و میتواند به طور قابل توجهی علائم این اختلال را کاهش دهد.
- دارو درمانی: داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی میتوانند در کاهش علائم اختلال پانیک موثر باشند. داروها به طور موقت علائم اضطراب و وحشت را کاهش میدهند و میتوانند به فرد کمک کنند تا با ترسهای خود روبرو شود.
- تغییر در سبک زندگی: ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، و تکنیکهای آرامشبخش مانند یوگا و مدیتیشن میتوانند در مدیریت اضطراب و علائم اختلال پانیک مفید باشند.
درمان اختلال پانیک معمولاً ترکیبی از درمان شناختی رفتاری، دارو درمانی، و تغییر در سبک زندگی است.
نکاتی برای افراد مبتلا به اختلال پانیک:
- به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید و افراد زیادی هستند که به این اختلال مبتلا هستند.
- برای درمان خود به دنبال کمک متخصص باشید.
- از تکنیکهای آرامشبخش برای مدیریت اضطراب خود استفاده کنید.
- از مصرف کافئین و الکل که میتوانند علائم پانیک را تشدید کنند، خودداری کنید.
- به طور منظم ورزش کنید و رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- به اندازه کافی بخوابید.
در صورت بروز حمله پانیک:
- به خودتان بگویید که این حمله موقتی است و به زودی تمام میشود.
- نفس عمیق بکشید.
- عضلات خود را منقبض و سپس شل کنید.
- روی چیزهای مثبت تمرکز کنید.
- در صورت نیاز، از دیگران کمک بخواهید.
با دنبال کردن این نکات و با کمک متخصصان، میتوانید اختلال پانیک را کنترل کرده و زندگی سالم و رضایتبخشی داشته باشید.